Wat is een call optie?
Call opties zijn derivaten die de koper het recht geven, maar niet de verplichting, om onderliggende effecten zoals aandelen te kopen tegen een uitoefenprijs en een vervaldatum. Er worden call opties verhandeld op verschillende soorten financiële producten. Dat kan gaan van aandelen en obligaties tot grondstoffen en valuta’s.
De koper van een Amerikaanse optie kan deze uitoefenen voor of op de vervaldatum, ook wel ‘expiration date’ genoemd. Europese opties kunnen daarentegen alleen uitgeoefend worden op de vervaldatum van de optie (en niet ervoor).
Er zijn drie belangrijke begrippen wanneer we het over call opties hebben:
- De uitoefenprijs of strike price is de koers waartegen de koper van de optie het onderliggend effect kan kopen.
- De optiepremie of premium is de prijs die de verkoper van de call optie ontvangt.
- De vervaldatum of expiration date is de datum waarop de optie afloopt.
Hou er ook rekening mee dat één call optie de koper het recht geeft om 100 aandelen te kopen aan een bepaalde prijs.
Hoe werkt een call optie?
De waarde van een call optie stijgt naarmate de prijs van het onderliggende effect stijgt, en omgekeerd. Ze worden vooral gebruikt door beleggers om hun aandelen aan een lagere prijs te kopen of om extra inkomsten te genereren.
Stel bijvoorbeeld dat een belegger aandelen in zijn portefeuille heeft die hij wil verkopen tegen een bepaalde prijs. Hij kan wachten tot de koers van het aandeel stijgt of hij kan call opties verkopen. Door een call optie te verkopen kan hij een optiepremie opstrijken. Indien de koers van het onderliggend aandeel niet stijgt boven de uitoefenprijs kan de belegger de optiepremie houden en een nieuwe call optie verkopen. Indien de koers wel boven de uitoefenprijs stijgt kan de verkoper zijn aandelen verkopen tegen de uitoefenprijs die hij wou bekomen.
Wanneer de koers van het onderliggend aandeel hoger is dan de uitoefenprijs van de call optie spreekt men ook wel van in the money (ITM). De call option heeft met andere woorden intrinsieke waarde omdat de houder het recht heeft om het aandeel van de schrijver te kopen onder de huidige koers.
In geval dat de koers van het onderliggend aandeel lager is dan de uitoefenprijs van de call optie spreekt men over out of the money (OTM). En soms kan de uitoefenprijs van de call optie gelijk zijn aan de koers van het onderliggend aandeel, in dat geval spreekt men over at the money (ATM).
Wanneer de uitoefenprijs van een call optie gelijk is of hoger is dan de koers van het onderliggende aandeel heeft het geen intrinsieke waarde meer. Dat komt omdat het geen zin heeft voor de houder om zijn call optie uit te oefenen.
Wat is het verschil tussen een put en een call optie?
Een call optie geeft de koper het recht om een onderliggend effect te kopen tegen een vastgestelde prijs voor of op een toekomstige datum. Een put optie geeft daarentegen het recht om een onderliggend effect te verkopen tegen een vastgestelde prijs voor of op een toekomstige datum. Bij zowel een call optie als een put optie is er telkens een koper en een verkoper van het contract.
Hoe kan je een call optie schrijven?
Bij het schrijven van een call optie zal de verkoper een order geven via zijn broker. Het schrijven van een call optie is hetzelfde als een call optie verkopen. Je kan als belegger een lijst raadplegen op je broker account van alle put en call opties op de beurs. Om een call optie te schrijven moet je zelf onderzoek doen naar het onderliggend effect (zoals een aandeel) en met welke vervaldatum, optiepremie en uitoefenprijs je deze wilt verkopen.
Een schrijver van een call optie kan op elk moment zijn positie sluiten door een call optie te kopen. Stel dat de optiepremie 5 dollar was dan heb je 500 dollar ontvangen. Dat komt omdat elke call optie 100 aandelen vertegenwoordigt. Het aandeel begint te sterk te stijgen en de optiepremie stijgt naar 10 dollar. Je bent als verkoper van de call optie niet verplicht om te wachten tot de vervaldatum. Als je vreest dat het aandeel verder zal stijgen vanwege goede recente ontwikkelingen kun je een verkochte call optie afsluiten door een identieke call optie te kopen. In bovenstaand voorbeeld zal de belegger 500 dollar verliezen door een call optie te kopen.
Speculeren met call opties
Kopers van call opties kunnen voor een klein bedrag speculeren op eventuele koersstijgingen. Omdat je zelf maar een klein bedrag moet inleggen, kunnen ze aanzienlijke winsten opleveren als een aandeel stijgt. De keerzijde is dat ze ook kunnen resulteren in een volledig verlies van de premie als de call optie waardeloos afloopt. Dit gebeurt wanneer de koers van het onderliggende effect niet boven de uitoefenprijs van de call optie komt. In dat geval verliest de koper van een call optie zijn volledige inleg.
Voorbeeld
Stel dat de koers van het aandeel van GHI vandaag 30 dollar is. Als belegger geloof je er sterk in dat de waarde van GHI veel hoger ligt en dat de koers zal stijgen. In plaats van aandelen te kopen kan een belegger er ook voor kiezen om een call optie te kopen voor 3 dollar met als uitoefenprijs 40 dollar.
Stel dat het aandeel tegen de vervaldatum stijgt naar 60 dollar. Dan maakt de belegger een winst van 17 dollar per aandeel of 1700 dollar in totaal op een inleg van 300 dollar. Stijgt het aandeel daarentegen maar tot 35 dollar dan vervalt de call optie zonder waarde en is de belegger zijn inleg van 300 dollar kwijt.
Het kopen van een call optie kan dus hoge winsten opleveren met als voordeel dat je niet meer kunt verliezen dan je initiële inleg.
Call opties schrijven voor vast inkomen
Als belegger kan je ook call schrijven om inkomsten te verwerven. De verkoper van de call optie ontvangt een premie van de koper. De koper betaalt deze premie voor het recht om aandelen te mogen kopen tegen een vooraf bepaalde uitoefenprijs. Indien de verkoper van de call optie goed rekening houd met de timing, de uitoefenprijs en de vervaldatum kan deze strategie hem winst opleveren.
Het grootste risico voor de schrijver of verkoper van een call optie is dat de koers van het onderliggend effect sterk stijgt. Zeker in geval dat de verkoper de aandelen niet in zijn portefeuille bezit, kunnen de verliezen hoog oplopen. Dit wordt ook wel een naked call optie genoemd, hierbij zijn de verliezen theoretisch gezien ongelimiteerd.
Voorbeeld van call opties vast inkomen
Neem als voorbeeld aandeel JKL dat voor 40 dollar verhandeld wordt. Er zijn call opties beschikbaar met een uitoefenprijs van 50 dollar en een optiepremie van 3 dollar. De schrijver kan door één call optie te verkopen tot 300 dollar verdienen, aangezien elk putcontract 100 aandelen vertegenwoordigt. Zolang de koers onder de 50 dollar blijft tegen de vervaldatum kan de schrijver van de call optie de optiepremie volledig in zijn zak steken.
Stijgt de koers naar 53 dollar tegen de vervaldatum dan zal de schrijver van de call optie op zijn break-even punt zitten. Blijft de koers tussen de 50 en 53 dollar kan de schrijver van de call optie nog een beetje winst realiseren. Stijgt de koers boven de 53 dollar uit dan zal de schrijver van de call verlies beginnen maken.In het extreme geval dat de waarde van bedrijf JKL de lucht inschiet zal de verkoper van de call optie grote verliezen realiseren. Zeker in geval dat hij een naked call optie heeft verkocht, dat wil zeggen dat hij de aandelen niet in zijn portefeuille heeft, kan het verlies in principe ongelimiteerd zijn.
Soorten call opties
Gedekte call optie
Een gedekte call optie of covered call option is een call optie waarbij de belegger die de optie verkoopt de aandelen in bezit heeft. Deze strategie wordt gebruikt door beleggers die extra inkomsten willen genereren op aandelen die ze in hun portefeuille hebben. Het zorgt er bovendien voor dat de verkoper van de call optie ingedekt is tegen sterke koersstijgingen.
Naakte call optie
Een naakte call optie of naked call option is een call optie waarbij de belegger die de optie verkoopt de aandelen niet in bezit heeft. Deze strategie is zeer riskant, zeker tijdens een bull market. Omdat de verkoper van de call optie de aandelen niet in zijn bezit heeft kan hij in geval van zeer sterke koersstijgingen zeer hoge verliezen boeken.
Wat bepaalt de prijs van een call optie?
Wanneer de koers van het onderliggend effect daalt dan stijgt de waarde van een call optie. Naast de prijs van het onderliggend effect spelen ook de uitoefenprijs van de call optie, de tijd tot de vervaldatum, volatiliteit en rentevoeten een rol in het bepalen van de prijs van een call optie.
Vervaldatum
Over het algemeen daalt de waarde van een call optie naarmate de vervaldatum dichterbij komt. Dit komt omdat er minder tijd is om winst te maken op de optie. Wanneer een call optie zijn vervaldatum bereikt blijft enkel de intrinsieke waarde over. De intrinsieke waarde van een call optie is gelijk aan het verschil tussen de koers van het onderliggend effect en de prijs van de call optie.
Als de prijs van een aandeel momenteel 100 dollar is en de uitoefenprijs van een call optie 90 dollar is, dan heeft de call optie 10 dollar intrinsieke waarde. Maar de call optie kan voor 18 dollar gekocht of verkocht worden. De extra 8 dollar is de tijdswaarde en zal naarmate de vervaldatum nadert verminderen.
Volatiliteit
Volatiliteit van een aandeel wordt uitgedrukt in beta. Hoe hoger de beta van een aandeel hoe hoger het risico en hoe hoger de prijs van de call optie zal zijn. Sommige beleggers die verwachten dat volatiliteit van een bepaald effect zal dalen spelen hierop in door call opties te verkopen. Het is namelijk zo dat als de volatiliteit van het onderliggend effect daalt, ceteris paribus, de waarde van de call optie ook zal dalen.
Rentevoeten
Stijgende rentevoeten kunnen een klein effect hebben op prijs van opties. De prijzen van call opties kunnen stijgen naarmate de rente stijgt. Het effect is kleiner op call opties met een korte looptijd, het effect is groter op call opties die nog ver verwijderd zijn van hun vervaldatum.
