Wat is een wisselkoers?
Een wisselkoers is een koers waartegen een bepaalde munt voor een andere munt kan worden ingewisseld. Met andere woorden, bepaalt de wisselkoers hoeveel van de ene valuta nodig is om een bepaalde hoeveelheid van een andere te kopen. Wisselkoersen zijn essentieel om onder andere toerisme, internationale handel en investeringen vlot te laten verlopen.
De wisselkoersen van verschillende munten worden bepaald op de valutamarkt. De Amerikaanse dollar, de euro en de Japanse Yen zijn de drie meest verhandelde munten ter wereld. Door veranderingen in onder andere vraag en aanbod schommelen wisselkoersen van valuta dagelijks. In december 2023 was de waarde van 1 euro gelijk aan 1,09 Amerikaanse dollars.
Hoe werkt een wisselkoers?
Als je buiten de Europese Unie reist, zul je hoogstwaarschijnlijk geld uitgeven in een andere munt. De hoeveelheid geld die je krijgt in ruil voor de euro, wordt bepaald door de wisselkoers op het moment dat je geld wisselt.
In de praktijk is het niet mogelijk om geld in te ruilen voor de wisselkoersen die je online kunt vinden. Tussenpersonen zoals financiële instellingen en makelaars zullen je wisselkoerskosten in rekening brengen in de vorm van een commissie. Meestal bestaat de commissie uit een percentage dat wordt berekend op het totaalbedrag.
Hoe bereken je een wisselkoers?
Een wisselkoers wordt altijd uitgedrukt tussen twee verschillende munten. Elke munt heeft een internationaal herkenbare afkorting. Zo hebben de Amerikaanse dollar, de euro en de Britse pond respectievelijk de afkortingen USD, EUR en GBP.
Om een bepaalde wisselkoers uit te drukken worden twee valuta’s naast elkaar gezet, zoals EUR/USD. In mei 2021 was 1 euro gelijk aan 1,20 Amerikaanse dollar. Om te berekenen hoeveel euro 1 dollar waard toen was, gebruik je volgende berekening:
1 / 1,2 = 0,8333
Met andere woorden, 1 dollar was toen gelijk aan 0,83 euro.
Voorbeeld
Een Belg reist naar Omaha in de VS en wisselt bij zijn aankomst in de luchthaven 500 euro om in dollars. De wisselkoers in de luchthaven is 1,2 dollars voor elke euro (inclusief commissie). In dit geval krijgt hij 600 USD voor zijn 500 euro (500 * 1,2).
Na zijn reis heeft hij nog 80 USD over, die hij vlak voor zijn vlucht terug inruilt voor euro’s. De wisselkoers is stabiel gebleven waardoor hij voor elke dollar 0,83 euro (1 / 1,2) krijgt. In dit geval krijgt hij dus 66,40 euro terug (80 * 0,83).
Verschil tussen vaste en zwevende wisselkoers
Zwevende wisselkoers
Een zwevende wisselkoers is een valutasysteem dat door de meeste landen gebruikt wordt. Hierbij wordt de waarde van een munt bepaald door vraag en aanbod op de internationale valutamarkten. Dit is in tegenstelling tot een vaste wisselkoers, waarbij de waarde van een munt gekoppeld is aan een andere munt.
Factoren zoals handelsbalansen, economische indicatoren, politieke stabiliteit en marktspeculatie kunnen invloed hebben op de waarde van de munt. Centrale banken kunnen wel indirect invloed uitoefenen, bijvoorbeeld door rentewijzigingen of monetaire beleidsmaatregelen.
Vaste wisselkoers
Een vaste wisselkoers is een valutabeleid waarbij een land de waarde van zijn munteenheid vaststelt ten opzichte van een andere munteenheid. Dit betekent dat de koers van de munt niet fluctueert op de valutamarkten, maar constant blijft ten opzichte van het gekozen referentiepunt.
Centrale banken moeten regelmatig ingrijpen in de valutamarkt om deze vaste koers te handhaven. Dit doen ze door hun eigen valutareserves te verkopen wanneer de munt te veel waard wordt. Wanneer de waarde van de munt te laag wordt zal de centrale bank ingrijpen door hun eigen valuta te gaan aankopen.
Dit systeem staat in contrast met een zwevende wisselkoers, waarbij de waarde van de munt wordt bepaald door vraag en aanbod op de internationale markten.
Voorbeeld van Hong Kong
Hong Kong biedt een uitstekend voorbeeld van een land dat al een lange tijd een vaste wisselkoers hanteert. De Hongkongse dollar (HKD) is sinds 1983 gekoppeld aan de Amerikaanse dollar (USD). Dit betekent dat de waarde van de HKD vastgesteld is ten opzichte van de USD en binnen een zeer nauwe marge schommelt.
In dit valutakoppelsysteem is 1 USD gelijk aan 7,8 HKD. De Hongkongse Monetaire Autoriteit (HKMA) is de centrale bank van Hong Kong. Deze moet ervoor zorgen dat de wisselkoers van 1 USD binnen een marge van 7,75 en 7,85 HKD blijft. Dit doet de HKMA door constant in te grijpen in de valutamarkt. Ze koopt HKD als de waarde te laag dreigt te worden, of verkoopt HKD als de waarde te hoog dreigt te worden ten opzichte van de USD.
Dit systeem van een vaste wisselkoers biedt stabiliteit en voorspelbaarheid in de handel en financiële transacties tussen Hong Kong en andere landen, vooral met de Verenigde Staten. Tegelijkertijd vergt het van de HKMA een aanzienlijke hoeveelheid valutareserves en een voortdurende bereidheid om in te grijpen om de vaste koers te handhaven.
Factoren die wisselkoersen beïnvloeden
Op korte termijn kunnen wisselkoersen zeer sterk schommelen omdat ze beïnvloed kunnen worden door speculatie. Onrustwekkend nieuws in een bepaald gedeelte van de wereld kan een appreciatie of een depreciatie van een bepaalde munt veroorzaken zonder dat de onderliggende factoren veranderd zijn.
Op langere termijn worden wisselkoersen voornamelijk bepaald door factoren zoals inflatie en rentevoeten. Deze twee factoren zijn onderling verbonden. Een centrale bank kan bijvoorbeeld de rentevoeten verhogen om de inflatie te beheersen, wat op zijn beurt de wisselkoers van de munteenheid kan beïnvloeden.
Inflatie
Een land met een lagere inflatie in vergelijking met andere landen ervaart meestal een stijging in de waarde van zijn munt. Dit komt omdat de koopkracht van de munt toeneemt ten opzichte van andere munten.
Rentevoeten
Wanneer een centrale bank de rentevoeten verhoogt, kan de munteenheid aantrekkelijker worden voor buitenlandse investeerders die op zoek zijn naar hogere rendementen. Dit verhoogt de vraag naar die munteenheid, waardoor de wisselkoers stijgt.
Handelsbalans
Een handelsoverschot kan leiden tot een sterkere munteenheid, omdat buitenlandse kopers lokale valuta nodig hebben om goederen en diensten van een land te kopen. Een handelstekort kan daarentegen leiden tot een zwakkere munteenheid, omdat het land meer buitenlandse valuta nodig heeft om de import te betalen.
Economische groei
Sterke economische groei kan aantrekkelijk zijn voor buitenlandse investeerders. Wanneer investeringen toenemen zal de vraag van de lokale munt toenemen, waardoor de wisselkoers kan stijgen.
Overheidsschuld
Een hoge overheidsschuld kan de geloofwaardigheid van een land aantasten. Een land dat niet in staat is om zijn schulden af te lossen, kan de valuta verzwakken.
Impact van wisselkoersen op handel
Een dalende wisselkoers maakt de producten en diensten van een land goedkoper. Dit kan de export stimuleren, omdat buitenlandse klanten meer goederen en diensten kunnen kopen voor dezelfde hoeveelheid lokale valuta.
Tegelijkertijd maakt een dalende wisselkoers import duurder voor inwoners en bedrijven van een land. Dit komt doordat ze meer van hun lokale munt moeten uitgeven om dezelfde hoeveelheid buitenlandse goederen te kopen. Dit kan leiden tot een daling van de import, omdat inwoners en bedrijven op zoek gaan naar goedkopere, lokale alternatieven.
