De oorsprong van de SWOT-analyse kan worden herleid tot de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw. Albert Humphrey, een consultant bij het Stanford Research Institute, wordt vaak gecrediteerd voor het ontwikkelen van dit model. Oorspronkelijk was het bedoeld om Fortune 500-bedrijven te helpen hun strategieën te beoordelen in een tijd van snelle economische en technologische veranderingen. Sindsdien heeft de SWOT-analyse zich ontwikkeld tot een universeel hulpmiddel dat wordt gebruikt door organisaties in verschillende sectoren.
Wat betekent een SWOT-analyse?
Een SWOT-analyse is een strategisch hulpmiddel dat organisaties en individuen gebruiken om hun sterke en zwakke punten, kansen en bedreigingen te identificeren en te analyseren. De term “SWOT” staat voor Strengths (Sterktes), Weaknesses (Zwaktes), Opportunities (Kansen) en Threats (Bedreigingen).
Doel van de SWOT-analyse
Het primaire doel van een SWOT-analyse is om bewustzijn te vergroten over de factoren die een zakelijke beslissing of strategie kunnen beïnvloeden. Door zowel interne als externe factoren te evalueren, kunnen organisaties strategieën ontwikkelen die hun sterke punten benutten, hun zwakke punten aanpakken, kansen grijpen en zich voorbereiden op mogelijke bedreigingen.
Onderdelen van een SWOT-analyse
Sterktes
Sterktes zijn de ruggengraat van elke organisatie. Ze vertegenwoordigen de unieke kwaliteiten en capaciteiten die een organisatie onderscheiden van haar concurrenten. Een sterk merk, bijvoorbeeld, kan een bedrijf een aanzienlijk marktaandeel geven, terwijl een loyale klantenbasis zorgt voor stabiele inkomsten. Unieke technologieën kunnen innovatie stimuleren en een sterke balance sheet kan financiële stabiliteit bieden in onzekere tijden.
Zwaktes
Elke organisatie, ongeacht haar grootte of marktpositie, heeft zwakke punten. Deze zijn de gebieden waar verbetering nodig is om concurrerend te blijven. Een zwak merk kan bijvoorbeeld de marktpenetratie belemmeren, terwijl een hoog personeelsverloop de operationele efficiëntie kan verminderen. Hoge schuldniveaus kunnen de financiële gezondheid van een organisatie in gevaar brengen. Bovendien kan een zwakke supply chain leiden tot operationele vertragingen. Het identificeren en aanpakken van deze zwakke punten is cruciaal voor het langetermijnsucces van een organisatie.
Kansen
Kansen zijn externe factoren die, indien goed benut, een organisatie een concurrentievoordeel kunnen bieden. Deze kansen kunnen voortkomen uit veranderingen in de marktdynamiek, technologische innovaties of geopolitieke verschuivingen. Het identificeren van dergelijke kansen en het snel reageren hierop kan de groei en uitbreiding van een organisatie aanzienlijk versnellen.
Bedreigingen
Bedreigingen zijn externe factoren die het potentieel hebben om een organisatie schade toe te brengen. Deze kunnen variëren van natuurlijke rampen tot marktgerelateerde factoren zoals stijgende materiaalkosten of toenemende concurrentie. Het is essentieel voor organisaties om deze bedreigingen te identificeren en strategieën te ontwikkelen om de potentiële impact ervan te minimaliseren.
Hoe maak je een SWOT-analyse?
Een SWOT-analyse is een krachtig instrument dat organisaties helpt hun sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen te identificeren. Hieronder vind je een stapsgewijze handleiding voor het uitvoeren van een SWOT-analyse:
Stap 1: Bepaal een doelstelling
Een SWOT-analyse kan algemeen zijn, maar het is vaak waardevoller als het direct gericht is op een specifiek doel. Bijvoorbeeld, het doel kan zijn om te beslissen over de lancering van een nieuw product. Met een duidelijk doel voor ogen kan een bedrijf gerichter te werk gaan en bepalen wat ze aan het einde van het proces willen bereiken.
Stap 2: Stel een team samen
Elke SWOT-analyse is uniek en vereist verschillende gegevenssets. Het is belangrijk om te weten welke informatie beschikbaar is, welke beperkingen er zijn en hoe betrouwbaar externe gegevensbronnen zijn. Naast gegevens is het ook essentieel om het juiste team samen te stellen. Sommige medewerkers hebben wellicht meer inzicht in externe factoren, terwijl anderen beter op de hoogte zijn van interne zaken.
Stap 3: Verzamel ideeën
Voor elk van de vier componenten van de SWOT-analyse moet het team ideeën opstellen binnen elke categorie. Het is belangrijk om tijdens deze fase zoveel mogelijk ideeën te genereren en een open discussie te bevorderen. Hier zijn enkele vragen die kunnen helpen bij het identificeren van interne en externe factoren:
Sterktes
- Wat vinden onze klanten goed aan onze producten?
- Wat doen we beter dan onze concurrenten?
- Wat zijn onze USP’s (unique selling propositions)?
- Welke middelen hebben we tot onze beschikking die onze concurrenten niet hebben?
Zwaktes:
- Wat zijn onze zwakke punten?
- Welke problemen of klachten worden vaak aangehaald door onze klanten?
- Waarom haken de meeste klanten af?
- Wat zijn de grootste uitdagingen in de huidige sales funnel?
- Welke productlijnen presteren ondermaats?
Kansen:
- Welke markttrends zijn zichtbaar?
- Wijzen we de middelen van onze afdelingen effectief toe?
- Zijn er budgetten, tools of andere middelen die we niet optimaal benutten?
- Welke advertentiekanalen overtreffen de verwachtingen en waarom?
- Welke demografische groepen bereiken we niet?
Bedreigingen:
- Hoeveel concurrenten zijn er?
- In welke mate is onze markt toegankelijk voor nieuwe concurrenten?
- Kunnen belangrijke personeelsleden vertrekken naar onze concurrenten?
- Zijn er nieuwe regelgevingen die onze omzet kunnen verlagen?
Stap 4: Ontwikkel de strategie
Met een duidelijk overzicht van sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen kan het team nu een strategisch plan opstellen. Dit plan moet richting geven aan het oorspronkelijke doel van de SWOT-analyse.
Bijvoorbeeld, als een bedrijf overweegt een nieuw product te lanceren en vaststelt dat er kansen zijn in nieuwe markten, maar ook potentiële bedreigingen zoals stijgende materiaalkosten, kan het besluiten de lancering uit te stellen en de situatie over zes maanden opnieuw te evalueren.
Voorbeeld van een SWOT-analyse
Sterktes (Strengths):
- Wereldwijde aanwezigheid: McDonald’s is aanwezig in meer dan 100 landen met meer dan 38.000 restaurants.
- Sterk merk: Het merk is een van de meest herkenbare ter wereld.
- Consistente kwaliteit: McDonald’s biedt overal ter wereld een consistente kwaliteit van voedsel.
- Innovatieve producten: Het bedrijf blijft nieuwe producten introduceren om aan de veranderende behoeften van klanten te voldoen.
Zwaktes (Weaknesses):
- Gezondheidsproblemen: Er zijn zorgen over de gezondheidseffecten van fastfood.
- Afhankelijkheid van franchisenemers: Een groot deel van de inkomsten komt van franchisenemers, wat risico’s met zich meebrengt.
- Negatieve publiciteit: McDonald’s heeft in het verleden te maken gehad met negatieve publiciteit, zoals rechtszaken en protesten.
Kansen (Opportunities):
- Uitbreiding in opkomende markten: Er zijn mogelijkheden om uit te breiden in landen als China en India.
- Gezondere opties: Door gezondere menu-opties te introduceren, kan McDonald’s een breder publiek aantrekken.
- Technologische vooruitgang: Door technologie te omarmen, zoals mobiel bestellen en betalen, kan McDonald’s de klantervaring verbeteren en kosten drukken.
Bedreigingen (Threats):
- Sterke concurrentie: Er zijn veel concurrenten in de fastfoodindustrie, zoals Burger King en KFC.
- Veranderende consumentenvoorkeuren: Mensen worden zich steeds meer bewust van gezondheid en voeding, wat kan leiden tot een afname van de vraag naar fastfood.
- Economische factoren: Economische recessies kunnen de verkoop negatief beïnvloeden.
